Rola rodzica w zapewnieniu bezpieczeństwa dziecka w sieci
Media społecznościowe, komunikatory czy różnego typu aplikacje już na stałe wpisały się w naszą codzienność. Służą nam do wielu celów, np. budowania relacji, utrzymywania kontaktu ze znajomymi, rozrywki, kształtowania własnej tożsamości. Korzystając z szans i możliwości, jakie daje rozwój cyfryzacji, często zapominamy, że materiały raz upublicznione w sieci mogą z niej nigdy nie zniknąć, a osoby, które darzymy zaufaniem, nie zawsze są tymi, za kogo się podają.
Budowanie świadomości na temat zagrożeń warto zacząć od rozmowy i zainteresowania się aktywnościami swoich dzieci online. O bezpieczeństwo sieci dbają nauczyciele podczas lekcji organizowanych w szkole. W domu rodzice powinni również kontrolować sposób wykorzystania Internetu przez swoje dzieci. Poniżej zamieszczono rady dla rodziców.
- Rodzicu przypomnij dziecku poniższe wskazówki, które poznało na lekcjach informatyki:
- Pytaj rodziców/nauczycieli, gdy coś wzbudzi Twój niepokój; gdy nie wiesz, jak skorzystać z danej aplikacji/strony.
- Pamiętaj, że Internet daje wiele możliwości, ale stanowi również potencjalne zagrożenia (np. uzależnienie od Internetu, gier, cyberprzemoc, hejt, nękanie, przemoc psychiczna, wykorzystanie wizerunku, zdjęć, publikacji (i ich przeróbka), seksting, treści o charakterze patologicznym, wyłudzenia, uwodzenia (ryzyko wykorzystania seksualnego), pornografia, cyberseks, obraźliwe komentarze na portalach społecznościowych, kłamstwa).
- Pamiętaj o ograniczonym zaufaniu do osób poznanych w Internecie (nie znasz ich intencji, wielu podawanych informacji nie możesz zweryfikować, z różnych powodów ludzie w Internecie często kreują swój wizerunek mocno odbiegający od realnego, czują się bardziej anonimowi i tym samym mniej odpowiedzialni za swoje słowa/działania).
- Niezbędna jest selekcja i weryfikacja treści zamieszczonych w Internecie, szczególnie w obecnej sytuacji, gdzie jesteśmy zasypywani lawiną mniej lub bardziej wiarygodnych wiadomości dotyczących różnych sfer życia. Należy pamiętać, że nie wszystkie dane są prawdziwe. Warto również, abyś nie spędzał zbyt dużo czasu na poszukiwaniu informacji na ten temat – ustal sobie na to np. godzinę dziennie.
- Chroń swój komputer programem antywirusowym.
- Pamiętaj, żeby po zakończeniu korzystania z aplikacji, wylogować się.
- Nie podawaj swojego numeru telefonu, adresu, loginów itp. obcym osobom, nie dokonuj płatności, których nie jesteś pewien.
- Używaj różnych haseł do różnych usług.
- Zwracaj uwagę na to, jakie informacje umieszczasz w sieci, zawsze zostaje po nich ślad. Z chwilą umieszczenia zdjęcia/nagrania, tracisz nad nim kontrolę.
- Jeśli czujesz się zagrożony czyjąś postawą, korzystaj z opcji „blokuj”/„zgłoś nadużycie” i powiedz o tym zaufanej osobie dorosłej lub skorzystaj z Telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży 116111 (bezpłatny, całodobowy).
- Nie poddawaj się presji, jeżeli ktoś namawia Cię do czegoś, do czego nie masz przekonania. Kiedy klikniesz „wyślij”, nie możesz już tego cofnąć.
- Nie rób zdjęć i nie nagrywaj nikogo bez jego zgody.
- Szanuj cudzą własność: nie kopiuj cudzych prac, nie podpisuj się pod czyimiś pracami.
- Nie rozsyłaj łańcuszków, podejrzanych linków, filmików.
- Korzystaj z możliwości robienia przerw, tym samym zadbasz o swój umysł, oczy i kręgosłup.
- Rodzicu ustal z dzieckiem zasady korzystania z Internetu – wspólne ustalenie zasad bezpieczeństwa daje możliwość wypowiedzenia się i podejmowania decyzji dziecku. Zasady nie powinny być narzucone z góry szczególnie starszym dzieciom, gdyż wtedy będą traktowane jako zakazy, co może powodować niechęć do ich przestrzegania. Najmłodszym dzieciom należy towarzyszyć, gdy korzystają z zasobów sieci.
- Wyszukaj aplikacje dla dzieci z pewnego źródła, które nie zaszkodzą bezpieczeństwu dziecka w sieci.
- Stwórz katalog bezpiecznych stron dla dziecka. Można skorzystać ze wskazówek Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę lub nauczyciela informatyki.
- Włącz dziecko w projekt edukacyjny dotyczący bezpieczeństwa w Internecie – np. Sieciaki.pl (dla dzieci w wieku 9-11 lat).
- Zainstaluj program do kontroli rodzicielskiej – aplikacje kontroli rodzicielskiej mogą być pomocne, ale nie powinny stanowić jedynej ochrony przed zagrożeniami online.
- Zainstaluj program do filtrowania treści w Internecie – odpowiednio skonfigurowany programwzmocni bezpieczeństwo dziecka korzystającego z zasobów Internetu. jeżeli nie jesteś pewien, czy dobrze skonfigurowałeś opcje programu, skorzystaj z usług fachowca.
- Rozmawiaj z dzieckiem na temat możliwości, jakie daje Internet, ale wskaż również na potencjalne zagrożenia.
- Naucz dziecko ograniczonego zaufania do osób poznanych w Internecie, aby zapewnić mu bezpieczeństwo w sieci.
- Wskaż dziecku konieczność selekcji i weryfikacji treści zamieszczonych w Internecie.
- Śledź aktywność swojego dziecka na portalach społecznościowych, zwracaj uwagę, jakie treści udostępnia, lubi, do jakich grup należy – jeśli coś wzbudzi Twój niepokój porozmawiaj z nim, wskaż na swoją troskę i wyjaśnij własne obawy z tym związane.
- Bliskie relacje i pozytywna komunikacja rodzic-dziecko sprzyja także temu, że rodzic w sposób naturalny ma większy wgląd w to, co dziecko robi w Internecie, a co za tym idzie, może mieć większą kontrolę nad bezpieczeństwem dziecka w sieci.
- Obserwuj reakcje dziecka podczas korzystania z Internetu, jeśli coś wzbudzi Twój niepokój, porozmawiaj z nim o tym.
- Jeśli zaobserwujesz lub otrzymasz od dziecka informacje o nielegalnych lub szkodliwych treściach, zgłaszaj to do odpowiednich organów.
